Mụn trứng cá là một bệnh lý phổ biến, thường biến chứng thành sẹo. Đặc biệt sẹo do mụn trứng cá được chia làm 2 loại: sẹo lõm và sẹo lồi hay sẹo phì đại. Trong đó sẹo lõm là loại thường gặp hơn, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng tâm lý cho nhiều bệnh nhân.

(Bài viết có sự tham vấn chuyên môn của BS.CK1.Tạ Nữ Quỳnh Nhu thuộc chuyên khoa Ngoại Da liễu tại Phòng khám Vigor Health)

VẬY NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY RA SẸO?

Sẹo chính là biến chứng của mụn trứng cá. Vì vậy khi tìm nguyên nhân gây nên sẹo, chúng ta phải kể đến việc

– Chăm sóc da không đúng cách. Nếu chăm sóc da mụn không đúng cách bao gồm tự nặn, bóp, hút, lễ, mụn hay thói quen sờ tay lên mặt, chống cằm… sẽ khiến da dễ bị tổn thương và bội nhiễm vi trùng.

– Để tình trạng mụn viêm quá lâu, không đến cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

– Vị trí mọc mụn hay các yếu tố nội tại của người bệnh như kiểu gen nhạy cảm, đáp ứng viêm… sẽ ảnh hưởng đến sự hình thành sẹo lồi hay sẹo lõm.

– Sang thương gồm nhiều mụn mủ, nang, nốt cục, áp xe thường khi lành sẽ tạo ra sẹo dày dính, co kéo.

CƠ CHẾ HÌNH THÀNH SẸO

Sẹo chính là cơ chế lành thương tự nhiên của cơ thể sau khi bị tổn thương do chấn thương hay bệnh lý. Kết quả của cơ chế này sẽ tạo thành một tổ chức gồm các mô sợi, mô xơ thay thế cho mô bình thường trước đó. Khi bị mụn, theo diễn tiến lành tự nhiên hoặc nếu có can thiệp điều trị thì đều trải qua 2 quá trình: đầu tiên là phản ứng viêm tại chỗ (hiện tượng sưng, nóng, đỏ, đau) và sau đó là cơ chế lành thương (biểu mô hoá, tái tạo fibrin, các sợi elastin và collagen).

Ở quá trình đầu tiên, mức độ viêm hay sự viêm lâu ngày, tái đi tái lại sẽ quyết định tính chất và các dạng của sẹo mụn. Kết quả của phản ứng viêm tại chỗ là lỗ nang lông có rất nhiều chất nhờn, tế bào chết, vi khuẩn P.acnes. Lâu dần nếu không có sự can thiệp điều trị, lỗ nang lông sẽ căng phồng, vỡ ra thành tế bào nang lông làm các tế bào nhiễm trùng. Đồng thời các enzyme cũng sẽ lan ra mô xung quanh, phá huỷ các tổ chức da, tạo tổn thương sâu hơn. Cơ thể lúc này sẽ bắt đầu quá trình lành thương nhưng quá trình này sẽ không còn cân bằng giữa tạo mô và mất mô. Cuối cùng kết quả sẽ hình thành sẹo mụn.

Còn ở quá trình lành thương sẽ có sự tham gia của 1 số yếu tố như

– Các yếu tố tăng trưởng: EGF, TGF- beta, Bfgf

– Các enzyme: MMPs (gây phá huỷ collagen), TIMPs (kiểm soát sự phá huỷ collagen).

– Vi khuẩn P.acnes góp phần vào quá trình hình thành sẹo qua việc hỗ trợ huỷ chất nền ngoại bào bằng cách kích thích biểu hiện các proMMPs trong tế bào viêm.

CÁC LOẠI SẸO LÕM

Dựa vào biểu hiện lâm sàng và mô học sẽ gồm 3 loại sẹo lõm với đặc điểm khác nhau:

– Sẹo cuốn (rolling) hay sẹo đáy tròn

Sẹo này thường nông, bề dày bằng lớp thượng bì, bờ không rõ, đường kính thường lớn hơn 4-5mm. Lớp da bên trên bị cuốn hay lượn sóng do sự xơ hoá bất thường, hình thành mô xơ làm dính lớp bì vào hạ bì.

– Sẹo hình hộp (boxcar) hay sẹo đáy vuông

Là sẹo lõm hình tròn hay bầu dục, có bờ đứng dọc rất rõ, tạo thành hình chữ u. Sẹo này có thể từ nông đến rất sâu, đường kính thay đổi.

– Sẹo đáy nhọn (ice pick) hay sẹo lỗ

Sẹo này có hình chữ V, hẹp, đường kính nhỏ hơn 2mm. Sẹp đáy nhọn có giới hạn rõ, sâu, xâm lấn đến lớp bì sâu hay mô hạ bì.

CÓ NHỮNG CÁCH NÀO ĐỂ TRỊ SẸO LÕM?

Để điều trị sẹo lõm có rất nhiều cách khác nhau, trong đó phải kể đến.

1. Laser Fractional CO2:

Là tiêu chuẩn vàng trong điều trị sẹo lõm, quá trình điều trị thường kéo dài trung bình từ 6 tháng đến 1 năm. Đặc biệt nếu da đáp ứng tốt có thể cải thiện từ 70-80% trên lâm sàng. Cơ chế của phương pháp này là dùng laser tạo các tổn thương nhiệt đa điểm theo các cột trên da, không gây tổn thương các mô xung quanh. Ở các mô bình thường sẽ giúp lành mô nhanh hơn, kích thích tăng sinh các yếu tố tăng trưởng và các yếu tố tăng sinh các nguyên bào sợi (tế bào tạo collagen). Kết quả sẽ loại bỏ các collagen của mô sẹo và thúc đẩy tái cấu trúc collagen.

2. Lăn kim:

Phương pháp này sử dụng kim nhỏ tạo vi chấn thương sâu xuống lớp bì. Qua đó kích hoạt lành thương, phóng thích các yếu tố tăng trưởng dẫn tới hình thành collagen mới.

3. PRP:

PRP – Platelet Rich Plasma là phương pháp sử dụng chính máu của người bị sẹo đã được xử lý để thu phần huyết tương giàu tiểu cầu, sau đó tiêm phần này vào vùng da sẹo. Công dụng của phần huyết tương giàu tiểu cầu này đó là chứa rất nhiều yếu tố tăng trưởng giúp nhanh lành thương, kích thích tạo collagen và elastin mới. Đặc biệt để nâng cao hiệu quả điều trị sẹo lõm, PRP thường được kết hợp thêm với phương pháp lăn kim.

4. Lột da bằng hoá chất:

Phương pháp lột da bằng các chất như Salicylic acid, Glycolic acid, Trichloroacetic acid (TCA)… sẽ giúp tái tạo thượng bì, làm bề mặt da mịn màng, trẻ hoá da và cải thiện các cấu trúc collagen. Từ đó kích thích tăng sinh collagen, hiệu quả trong việc điều trị sẹo lõm.

5. Cắt đáy sẹo:

Cơ chế hoạt động của phương pháp này là dùng kim luồn dưới đáy sẹo để cắt các mô xơ, giúp nâng sẹo và tạo collagen mới. Đặc biệt, phương pháp cắt đáy sẹo đem lại hiệu quả tốt với sẹo cuốn (rolling) hay sẹo đáy tròn.

6. Kỹ thuật CROSS:

Phương pháp này sử dụng Trichloroacetic acid (TCA) nồng độ cao chấm vào đáy sẹo để tái cấu trúc lớp bì, giúp tái tạo da và kích thích tăng sinh collagen. Tuy nhiên phương pháp này chỉ áp dụng với sẹo đáy nhọn (ice pick) và sẹo hình hộp (boxcar) đáy hẹp.

Ngày nay với sự tiến bộ của y khoa, có rất nhiều phương pháp để điều trị sẹo lõm. Bạn hoàn toàn có thể điều trị đơn lẻ hoặc kết hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả nhanh hơn. Tuy nhiên mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm riêng và việc chọn lựa, phối hợp cũng như tần suất điều trị phụ thuộc vào từng tình trạng da khác nhau. Vì vậy hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được Bác sĩ Da liễu thăm khám trực tiếp, chẩn đoán tình trạng và tư vấn bạn lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Hạn chế đến các spa trôi nổi hay áp dụng phương pháp dân gian, điều trị tại nhà để tránh làm tình trạng bệnh nặng hơn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và kéo dài thời gian cũng như phát sinh thêm chi phí điều trị.

THĂM KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ SẸO LÕM Ở ĐÂU?

Nằm trong top 6 phòng khám đạt chuẩn chất lượng trong đợt kiểm tra năm 2019 của Sở Y Tế TP.HCM, Phòng khám đa khoa Vigor Health với 10 năm kinh nghiệm trong việc chăm sóc, thăm khám sức khỏe và chữa bệnh đã tạo được uy tín, sự tin tưởng đến khách hàng cá nhân, các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Vigor Health đem lại sự khác biệt với:

– Đội ngũ Bác sĩ giỏi, nhiều năm kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, có phác đồ phù hợp và trực tiếp thực hiện, theo dõi trong suốt quá trình điều trị

– Sở hữu 12 chuyên khoa và đa dạng các dịch vụ khám sức khỏe, phục vụ nhu cầu của nhiều bệnh nhân trong nước và nước ngoài

– Hệ thống trang thiết bị, máy móc, cơ sở vật chất hiện đại, tân tiến

– Không gian xanh sạch, thư giãn

– Cung cách phục vụ chuyên nghiệp, chu đáo, tận tình

– Có đầy đủ pháp lý và các chứng nhận, giấy phép từ Sở Y Tế TP.HCM

Liên hệ với Vigor Health qua hotline 0931.130.115 để được tư vấn và biết thêm thông tin về việc thăm khám, điều trị sẹo lõm ngay hôm nay.