Hẹp bao quy đầu (Phimosis) là tình trạng thắt hẹp đoạn cuối bao da quy đầu, dẫn đến không thể kéo tuột hoàn toàn khỏi quy đầu. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, hẹp bao quy đầu ở trẻ có thể để lại những hậu quả đáng tiếc lên sức khoẻ của trẻ.
(Bài viết có sự tham vấn chuyên môn của BS.CK2.Trần Dư Đông thuộc khoa Ngoại Tổng Quát tại Phòng khám đa khoa Vigor Health)
HẸP BAO QUY ĐẦU CÓ PHẢI LÀ BỆNH BẨM SINH KHÔNG?
Dựa theo nguyên nhân, hẹp bao quy đầu được chia làm 2 dạng sinh lý và bệnh lý.
1. Hẹp bao quy đầu sinh lý:
Hẹp bao quy đầu sinh lý hay da quy đầu không tuột lên được thường gặp ở trẻ nhỏ không có chỉ định cắt bao quy đầu. Hẹp bao quy đầu sinh lý chiếm hầu hết các trường hợp, là hiện tượng bình thường ở trẻ sơ sinh nam.
Khi vừa mới sinh ra, trẻ không có khả năng bảo vệ bộ phận sinh dục. Lúc này, bao quy đầu đảm nhiệm trọng trách bằng cách che phủ, dính chặt vào quy đầu và tình trạng hẹp tạm thời này sẽ biến mất khi trẻ lớn lên. Trong vòng vài năm đầu, bao da sẽ tuột xuống và để lộ quy đầu dương vật.
2. Hẹp bao quy đầu bệnh lý:
Hẹp bao quy đầu bệnh lý thực sự được đặc trưng bởi bao da quy đầu có màu trắng, sẹo xơ, có thể thấy hoặc không thấy miệng quy đầu và sẽ không có hiện tượng loe ra của bao quy đầu khi tuột da quy đầu lên. Hẹp bao quy đầu thật sự rất hiếm ở trẻ dưới 5 tuổi và chỉ chiếm tỷ lệ 0,6-4% ở trẻ 17 tuổi và chỉ có 0,9% ở đàn ông từ 19-31 tuổi.
Hẹp bao quy đầu bệnh lý thường đặc trưng bởi sự hiện diện mô học của viêm quy đầu xơ tắc – Balanitis Xerotica Obliterans (BXO). Nhiều nghiên cứu cho rằng hẹp bao quy đầu thứ phát có thể là hậu quả của việc tuột da quy đầu (nong da quy đầu) thường xuyên, điều này làm cho mô da quy đầu bị tổn thương và biến thành sẹo xơ.
Một nguyên nhân khác dẫn đến hẹp bao quy đầu bệnh lý chính là tình trạng viêm da quy đầu mạn tính kéo dài dẫn đến sẹo xơ da quy đầu. Hẹp bao quy đầu bệnh lý kháng trị với kem thoa kháng viêm có Corticosteroid và thường có chỉ định điều trị là cắt da quy đầu.
TRIỆU CHỨNG HẸP BAO QUY ĐẦU
Ở các bé trai, hẹp bao quy đầu có thể có các triệu chứng như khó tiểu, khi tiểu bé phải rặn đến khi đỏ mặt, bao quy đầu sưng phồng… Ngoài ra bố mẹ còn có thể phát hiện ra khi thấy bao quy đầu của bé có dấu hiệu viêm nhiễm như sưng, nóng, đỏ, đau hay chảy mủ, dịch bất thường.
Ngoài ra hẹp bao quy đầu còn có các triệu chứng khác như:
– Không thể lộn được bao da quy đầu, miệng bao quy đầu nhỏ.
– Chỉ lộn bao quy đầu được một phần quy đầu dương vật.
– Khi cương cứng, bao quy đầu không trượt được về phía gốc dương vật và gây đau.
– Bao quy đầu sưng phồng khi đi tiểu, tia nước tiểu nhỏ, phụt mạnh và xa.
– Khó quan sát thấy lỗ niệu đạo ngoài.
BIẾN CHỨNG CỦA HẸP BAO QUY ĐẦU
Nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời, hẹp bao quy đầu ở trẻ có thể để lại những hậu quả đáng tiếc lên sức khoẻ của trẻ như:
Viêm quy đầu: Khi bị hẹp bao quy đầu, các tế bào chết tróc ra dưới lớp bao da quy đầu kết hợp với chất cặn bã trong quá trình đi tiểu không được thoát ra ngoài sẽ tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm, sưng đỏ và mọng nước ở đầu dương vật.
Viêm nhiễm niệu đạo: Nếu bao quy đầu hẹp không được vệ sinh sạch sẽ thì sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển. Các vi khuẩn này gây viêm nhiễm trên quy đầu, dương vật và rất dễ xâm lấn sang niệu đạo. Trường hợp nặng hơn, vi khuẩn có thể di chuyển ngược dòng gây viêm bàng quang, viêm thận.
Nghẹt quy đầu: Xảy ra khi bao da quy đầu sau khi kéo tuột ra sau nhưng không kéo phủ trở lại được. Khi dương vật cương cứng, da quy đầu vẫn phủ căng vòng quanh dương vật, gây nghẹt quy đầu, khiến máu không lưu thông làm sưng phù nề quy đầu. Trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến hoại tử quy đầu.
Vì vậy khi có triệu chứng của hẹp bao quy đầu, các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được Bác sĩ chuyên môn thăm khám ngay, từ đó đánh giá trực tiếp tình trạng bệnh, đưa ra chẩn đoán hẹp bao quy đầu sinh lý hay bệnh lý và có phác đồ theo dõi, điều trị phù hợp. Tránh tâm lý chần chừ làm ủ bệnh trong thời gian dài, khiến triệu chứng phát triển thành biến chứng và ảnh hưởng nặng nề đến sức khoẻ của trẻ.
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ HẸP BAO QUY ĐẦU
1. Lộn bao quy đầu:
Phương pháp này thường được chỉ định cho trẻ nhỏ, bao quy đầu không có vòng xơ. Khi bé 5 – 6 tháng tuổi, mỗi lần tắm cho con, bố mẹ có thể dùng tay nhẹ nhàng kéo lộn phần da quy đầu xuống. Cứ thế mỗi lần một chút có thể hỗ trợ bao quy đầu rộng dần và trở về bình thường.
2. Bôi thuốc mỡ Corticosteroid tại chỗ:
Sau khi lộn bao quy đầu một thời gian nếu không có kết quả có thể chuyển sang kết hợp bôi thuốc mỡ Corticoid. Đây là một phương pháp hiệu quả với hầu hết các bé trai.
Với phương pháp này có thể dùng các loại kem kháng viêm tại chỗ có Steroids như: Betamethasone, Triamcinolone, Clobetasol hay Mometasone bôi vào bao da quy đầu kết hợp với lộn quy đầu ngày 2 lần. Thuốc có tác dụng chống viêm này sẽ làm cho quy đầu giãn ra, hỗ trợ cho động tác lộn.
Ưu điểm của phương pháp này là tỷ lệ thành công cao (85 – 95%), không gây đau hay sang chấn tinh thần cho trẻ và các bậc phụ huynh có thể tự làm cho trẻ. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn cho trẻ, các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đi thăm khám để đội ngũ Bác sĩ chuyên môn tư vấn lựa chọn loại thuốc kháng viêm phù hợp với tình trạng của trẻ kèm hướng dẫn chi tiết các thao tác thực hiện để đạt hiệu quả cao.
3. Nong bao quy đầu:
Phương pháp này thường được chỉ định cho trẻ sau khi biện pháp lộn bằng tay không đạt hiệu quả. Đúng như tên gọi, phương pháp này sẽ dùng panh nong rộng bao quy đầu mỗi ngày, kết hợp với bôi thuốc Steroid để chống viêm và tránh sẹo. Cách điều trị này thường gây đau và dễ làm trẻ sang chấn tâm lý. Bên cạnh đó thời gian điều trị bằng phương pháp nong bao quy đầu thường kéo dài vài tuần.
4. Cắt bao quy đầu:
Phương pháp điều trị hẹp bao quy đầu bằng cách cắt bao quy đầu gồm 2 loại truyền thống và Stapler.
– Cắt bao quy đầu truyền thống là phương pháp cắt bao quy đầu mà trước đây thường được áp dụng. Phương pháp sử dụng dao và kéo để loại bỏ phần da thừa ở bên ngoài quy đầu, sau đó sẽ khâu lại.
Cắt bao quy đầu bằng Stapler là phương pháp sử dụng dụng cụ cắt khâu bao quy đầu chuyên dụng, chỉ sử dụng 1 lần. Cắt bao quy đầu bằng Stapler có những ưu điểm vượt trội như:
– Thời gian phẫu thuật nhanh, chỉ khoảng 5 phút.
– Công nghệ tiên tiến, cắt khâu bằng máy tự động.
– Không gây đau, không chảy máu.
– Thời gian hồi phục nhanh chóng.
– Đảm bảo thẩm mỹ, không để lại sẹo xấu.
Hẹp bao quy đầu là căn bệnh nguy hiểm và có thể gây biến chứng, ảnh hưởng đến sức khoẻ con trẻ nói chung và sức khoẻ sinh sản nói riêng nếu không được thăm khám, điều trị kịp thời. Vì vậy khi có các triệu chứng của hẹp bao quy đầu, bậc phụ huynh nên đưa trẻ đi thăm khám ngay để được chẩn đoán và có phác đồ điều trị phù hợp với độ tuổi của trẻ, mức độ nghiêm trọng của bệnh…
THĂM KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ HẸP BAO QUY ĐẦU Ở ĐÂU?
Nằm trong top 6 phòng khám đạt chuẩn chất lượng trong đợt kiểm tra năm 2019 của Sở Y Tế TP.HCM, Phòng khám đa khoa Vigor Health với 10 năm kinh nghiệm trong việc chăm sóc, thăm khám sức khỏe và chữa bệnh đã tạo được uy tín, sự tin tưởng đến khách hàng cá nhân, các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Vigor Health đem lại sự khác biệt với:
– Đội ngũ Bác sĩ giỏi, nhiều năm kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, có phác đồ phù hợp và theo dõi trong suốt quá trình điều trị
– Sở hữu 12 chuyên khoa và đa dạng các dịch vụ khám sức khỏe, phục vụ nhu cầu của nhiều bệnh nhân trong nước và nước ngoài
– Hệ thống trang thiết bị, máy móc, cơ sở vật chất hiện đại, tân tiến
– Không gian xanh sạch, thư giãn
– Cung cách phục vụ chuyên nghiệp, chu đáo, tận tình
– Có đầy đủ pháp lý và các chứng nhận, giấy phép từ Sở Y Tế TP.HCM
Liên hệ với Vigor Health qua hotline 0931.130.115 để được tư vấn và biết thêm thông tin chi tiết ngay hôm nay.
